| ZAPORA | Budowla wodna pietrząca wode, przegradzająca doline rzeki w celu utworzenia zbiornika wodnego, z którego wode wykorzystuje sie do celów energetycznych lub do nawadniania gruntów albo do regulowania stanu wody w rzece z. betonowe i zelbetonowe dzieli sie na ciezkie (grawitacyjne) o pelnym przekroju trójkątnym, przenoszące wszystkie obciązenia na podloze, lukowe o scianie lzejszej, lukowo wygietej, przenoszącej obciązenie na strome zbocza skalnej doliny oraz filarowe o lekkiej konstrukcji, w której parcie wody przenoszą na podloze filary; |
| ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO | Zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym jest różnicą między stratami ciepła i wykorzystywanymi zyskami ciepła (od promieniowania słonecznego i wewnętrznego, tj. od ludzi i procesów bytowych). Osiągnięcie odpowiednio niskiego zapotrzebowania na energię końcową do ogrzewania można uzyskać nie tylko przez ograniczenie strat ciepła, ale i przez lepsze wykorzystanie zysków ciepła. Może temu służyć: odpowiednia orientacja i rozplanowanie funkcjonalno - przestrzenne budynku, z koncentracją okien na elewacjach zorientowanych na południe, południowy - zachód i południowy - wschód, oraz lokowaniem od północy pomieszczeń bez okien lub z małymi oknami; odpowiedni system wentylacji (mechanicznej, z rekuperacją ciepła lub, jeśli grawitacyjnej, to z regulowanymi nawiewnikami powietrza wentylacyjnego).
Żródło: www.rockwool.pl |
| ZAPRAWA | Zaczyn zmieszany z kruszywem drobnym o ziarnach do 2mm; w zaleznosci od rodzaju uzytego spoiwa rozróznia sie z. cementowe, wapienne, gipsowe, magnezjowe i in. |
| ZAPRAWA KLEJĄCA | ZAPRAWA KLEJĄCA
Sucha mieszanka do zarabiania wodą w miejscu wbudowania, przeznaczona do przyklejania np. materiału termoizolacyjnego do podłoża oraz siatki zbrojącej do materiału termoizolacyjnego w systemach docieplania, a w innych zastosowaniach – do przyklejania różnego rodzaju płyt, płytek itp. |
| ZARODEK KRYSTALIZACJI | Mala cząsteczka ciala stalego, dokola krórej w roztworze metastabilnym formują sie krysztaly substancji rozpuszczonej; z.k. moze byc krysztalek swubstancji rozpuszczonej lub innej substancji izomorficznej; z.k. bywa celowo wprowadzany w celu wywolania lub regulowania przebiegu krystalizacji. |
| ZASADA PĘDU I POPĘDU | Zasada, wg której zmiana pedu ukladu materialnego w okreslonym przedziale czasu równa sie popedowi sil dzialających na ten uklad w tym samym przedziale czasu. |
| ZASADA ZACHOWANIA ENERGII | Prawo zachowania energii - zasada, wg której w ukladzie izolowanym suma energii jest stala (o ile nie zachodzą w ukladzie reakcje jądrowe). |
| ZASADA ZACHOWANIA MASY | Prawo zachowania masy - zasada, wg której w ukladzie zamknietym suma mas jest stala ( o ile nie zachodzą w ukladzie reakcje jądrowe). |
| ZASILANIE | Doprowadzanie energii elektrycznej do odbiornika; dostarczanie okreslonej ilosci materialu do maszyny roboczej; doprowadzanie paliwa do silnika lub paleniska pieca. |
| ZASOBY | Kopalniany uzyteczne znajdujące sie w zlozach; z. geologiczne są to calkowite rzeczywiste zasoby kopalin bez odjecia strat, jakie mogą powstawać przy eksploatacji i przeróbce, natomiast z. bilansowe są to z. geologiczne, które przy aktualnym stanie techniki mogą być eksploatowane z korzysvcią dla gospodarki narodowej. |